Η εμπειρία του Οδυσσέα Βουδούρη στη θεραπεία της νοσηρής παχυσαρκίας

Ο Οδυσσέας Βουδούρης σπούδασε και άσκησε την ιατρική στη Γαλλία. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1990 και συγκαταλέγεται στους χειρουργούς με μακροχρόνια και πλούσια εμπειρία στον τομέα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής.

Διδάχτηκε από το 1981 τη λαπαροσκοπική χειρουργική στη Γαλλία από αναγνωρισμένους δασκάλους, τόσο στον τομέα της γενικής χειρουργικής όσο και της γυναικολογικής χειρουργικής (που υπήρξε «μητέρα» της λαπαροσκόπησης). Στους δασκάλους αυτούς συμπεριλαμβάνονται οι καθηγητές Patrick Madelenat, Jeannine Henry-Suchet και François Dubois, ο οποίος δημοσίευσε την πρώτη – διεθνώς – σειρά λαπαροσκοπικών χολοκυστεκτομών, σηματοδοτώντας την αφετηρία της παγκόσμιας ανάπτυξης αυτής της τεχνικής.

Είναι από τους πρώτους χειρουργούς που εισήγαγαν την λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή το 1990 στη χώρα μας και πραγματοποίησε πολλές λαπαροσκοπικές «πρωτιές» στον τομέα αυτό: σκωληκοειδεκτομή, βαγοτομή για γαστρικό έλκος, λαπαροσκοπική αποκατάσταση διαφραγματοκήλης, λαπαροσκοπική αποκατάσταση βουβωνοκήλης, αφαίρεση ινομυωμάτων, κύστεων ωοθήκης κλπ.

Συνέβαλε επίσης στη διάδοση των επιστημονικών γνώσεων στον ελληνικό ιατρικό χώρο. Μεταξύ άλλων διετέλεσε Επιστημονικός Υπεύθυνος του πρώτου Εκπαιδευτικού Προγράμματος Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής στη χώρα μας (επιδοτούμενο από την ΕΟΚ, Πανεπιστήμιο Αθηνών, 1991-92) και Υπεύθυνος Διδασκαλίας Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (στο πλαίσιο προγράμματος επιδοτούμενο από την ΕΟΚ, 1993-94). Επίσης είναι αντιπρόεδρος της EMCL (Ecole Méditerranéenne de Chirurgie Laparoscopique) που σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Montpellier (Γαλλία), και τους καθηγητές Jacques Domergue, Jean-Michel Fabre και David Nocca οργανώνει μέσω τηλε-ιατρικής πρόγραμμα διδασκαλίας της λαπαροσκοπικής χειρουργικής και απονέμει σχετικό Πανεπιστημιακό Δίπλωμα από το 2000.

Το 1994 πραγματοποίησε την πρώτη λαπαροσκοπική «διαμερισματοποίηση» στομάχου με ρυθμιζόμενο δακτύλιο στην Ελλάδα, επέμβαση που ενδείκνυται στις βαριές μορφές παχυσαρκίες. Έκτοτε, σε συνεργασία με συναδέλφους άλλων ειδικοτήτων (παθολόγων, διατροφολόγων, ψυχολόγων κλπ.) ανέπτυξε μια μεθοδολογία ολιστικής αντιμετώπισης αυτής της σύνθετης νόσου, αναπτύσσοντας την βαριατρική χειρουργική (επεμβάσεις κατά της παχυσαρκίας).

Από το 2004 και μετά ο Οδυσσέας Βουδούρης αφιερώθηκε κυρίως στην βαριατρική χειρουργική η οποία αναδεικνύεται πλέον, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ, ως νέα αυτοτελής χειρουργική εξειδίκευση. Στο πλαίσιο αυτό δημιούργησε την Ιατρική Μονάδα Παχυσαρκίας (ΙΜοΠ). Η Μονάδα αυτή μπορεί να αντιμετωπίσει κάθε μορφή νοσηρής παχυσαρκίας, εφαρμόζοντας σε κάθε περίπτωση την κατάλληλη χειρουργική θεραπεία (γαστρικός ρυθμιζόμενος δακτύλιος, γαστρικό by-pass, αφαίρεση γαστρικού θόλου, χολο-παγκρεατική παράκαμψη κλπ.). Την χειρουργική ομάδα της ΙΜοΠ πλαισιώνουν συνεργάτες των συναφών με την παχυσαρκία ειδικοτήτων (παθολόγος, διατροφολόγος, ψυχολόγος, γαστρεντερολόγος, πλαστικός χειρουργός κλπ.).

Η παχυσαρκία είναι απόρροια μιας σύγχρονης παθογένειας που αλλοιώνει τον φυσιολογικό τρόπο διατροφής και ζωής. Η κατανάλωση του «γρήγορου φαγητού» (fast food) και της παθητικής, εύκολης διασκέδασης (τηλεθέαση κυρίως) αποτελούν την πηγή της ραγδαίας ανάπτυξης της παχυσαρκίας. Συνεπώς, σε αντίθεση με άλλες θεραπείες, η βαριατρική χειρουργική δεν καταργεί τον πρωταγωνιστικό ρόλο του ίδιου του ασθενή-παχύσαρκου στην αντιμετώπιση του προβλήματός του, αλλά του δίνει το καθοριστικό βοήθημα.

Για τον Οδυσσέα Βουδούρη οι χειρουργικές τεχνικές κατά της παχυσαρκίας αποτελούν ένα εργαλείο για μια ολιστική αντιμετώπιση αυτού του σοβαρού προβλήματος υγείας, που έχει και πολλές άλλες πτυχές. Η παχυσαρκία δεν αποτελεί παρά μόνο το σύμπτωμα μιας ευρύτερης παθογένειας με ψυχολογικές και κοινωνικές ρίζες. Σύμφωνα με την αντίληψή του, οι βαριατρικές επεμβάσεις δεν αποτελούν «μαγικές λύσεις», αλλά είναι το αποτελεσματικό και οριστικό θεραπευτικό μέσο, που προσφέρει η ιατρική, εφόσον αυτό το μέσο ενταχθεί σε μια συνολική στρατηγική. Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει την προετοιμασία του παχύσαρκου για το νέο τρόπο ζωής που επιλέγει, καθώς και την πρόληψη σε κοινωνικό επίπεδο.

Στην διάρκεια της λειτουργίας της, η ΙΜοΠ έχει συμμετάσχει σε πολλές επιστημονικές εκδηλώσεις με εργασίες και μελέτες. Έχει επίσης οργανώσει εκδηλώσεις ενημέρωσης των επαγγελματιών υγείας που σχετίζονται με την παχυσαρκία καθώς και του ευρύτερου κοινού.

Επίσης, ο Οδυσσέας Βουδούρης προωθεί ένα σχέδιο θεσμικού πλαισίου για τη λειτουργία της βαριατρικής χειρουργικής με θέσπισης πιστοποιημένων μονάδων και νέο σύστημα κάλυψης της παχυσαρκίας από τα ασφαλιστικά ταμεία. Το σχέδιο αυτό έχει κατατεθεί στο Υπουργείο Υγείας, στο Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας και στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Μεταφέροντας την ευαισθησία και την γνώση που απέκτησε με τη δράση του στο ανθρωπιστικό κίνημα καθώς και την εμπειρία από την Κοινωνία των Πολιτών, ο Οδυσσέας Βουδούρης προσδιορίζει τον ρόλο της Ιατρικής Μονάδας Παχυσαρκίας, όχι μόνο σε επιστημονικό επίπεδο, αλλά και ως φορέα επανένταξης σε μια φυσιολογική ζωή, ανθρώπων που οι ίδιες οι κοινωνικές δυσλειτουργίες τους έχουν οδηγήσει σε αδιέξοδα και ταυτόχρονα τους έχουν στιγματίσει. Για τον σκοπό αυτό, η ΙΜοΠ συνεχίζει το πρόγραμμα «Εκστρατεία Κατά της Παχυσαρκίας» το οποίο εγκαινίασε με την ίδρυσή της.